Soorten spouwmuurisolatie

Er zijn diverse soorten spouwmuurisolatie. Tijdens het bouwen van een woning worden er isolatieplaten geplaatst tussen de binnen- en de buitenmuur. Maar wanneer je de spouwmuren van een bestaande woning wil isoleren, wordt het isolatiemateriaal door kleine gaatjes de spouwmuur in geblazen. We spreken dan over 'na-isolatie'.

Soorten spouwmuurisolatie: bestaande woning

Op deze pagina lees je meer over de verschillende soorten isolatiemateriaal voor spouwmuurisolatie bij een bestaande woning (na-isolatie). Er zijn drie soorten spouwmuurisolatie die het meest worden toegepast: EPS parels, glaswol en PUR schuim.

EPS Parels (polystyreen / piepschuim)

Glaswol vlokken (gerecycled glas)

PUR schuim (polyurethaan)

Het isolatiemateriaal wordt door een klein gaatje in de kruising van de voeg, de spouwmuur in geblazen. Op elke vierkante meter muur komen boorgaten volgens een vooraf bepaald boorpatroon. De spouwmuurisolatie wordt laag voor laag, van onder naar boven aangebracht. Na afloop worden de boorgaten weer dicht gevoegd met dezelfde kleur cement.

EPS / polystyreen parels

EPS parels zijn kleine bolletjes geëxpandeerd polystyreen, ook wel bekend als piepschuim of Styropor. Polystyreen is een veelgebruikte kunststof in de isolatie- en verpakkingsindustrie. Dit veelzijdige materiaal is makkelijk te produceren en heeft uitstekende isolerende eigenschappen. Daarom zijn kleine bolletjes EPS perfect om door gaatjes in een spouwmuur aan te brengen.

De EPS parels die worden gebruikt voor spouwmuurisolatie bevatten grafiet, waardoor de isolatiewaarde hoger is. Hierdoor hebben ze een grijze kleur, in tegenstelling tot de bekende witte piepschuim.

De losse EPS parels worden eerst gemengd met een dun laagje bindmiddel voordat ze de spouw in worden geblazen. In de spouw kleven de isolatiekorrels samen tot een stevig, maar ademend, pakket isolatiemateriaal.

Voordelen en nadelen van EPS parels

Voordelen van EPS

• Dampdoorlatend
• Waterafstotend
• Ongelijke of smallere spouw mogelijk
• Kleiner boorgat in voeg dan bij wol
• Gunstig geprijsd
• Geen schadelijke stoffen
• Recyclebaar
• λ-waarde: 0.033 – 0.035 W/m.K

Nadelen van EPS

• Kan verzakken bij slechte verlijming
• Kan bij vorst lastig aangebracht worden
• Kans op isolatiekorrels op zolder, kruipruimte of meterkast
• Groter boorgat in voeg dan bij PUR

Glaswol / minerale wol

Glaswol is een minerale wol, gemaakt van zand en gerecycled glas. De zachte wol is zowel zeer geschikt voor thermische isolatie als voor akoestische isolatie.

Glaswol wordt vaak verward met steenwol. Het verschil tussen glaswol en steenwol is het materiaal. Zoals de naam zegt, wordt steenwol (rotswol) van vulkaangesteente gemaakt en glaswol van glasscherven. Steenwol is vaster van structuur en wordt daarmee vaker in plaatvorm toegepast.

Glaswol is niet brandbaar of oplosbaar en gaat tientallen jaren mee, zonder kwaliteitsverlies. Hierdoor is glaswol zeer geschikt als isolatiemateriaal voor spouwmuren.

Glaswol is verkrijgbaar in plaatvorm, maar ook in losse vorm. Bij het na-isoleren van een spouwmuur, worden kleine vlokken glaswol onder de juiste luchtdruk de spouwmuur ingeblazen. Het isolatiemateriaal komt met de perfecte densiteit in de spouw te zitten, net zoals de binnenvoering van een jas.

Voordelen en nadelen van glaswol

Voordelen van glaswol

• Goede geluidsisolatie
• Niet brandbaar
• Geen schadelijke stoffen
• Gunstig geprijsd
• Uitvoering mogelijk bij vorst
• Recyclebaar
• λ-waarde: 0.034 W/m.K

Nadelen van glaswol

• Oude wol kan verzakken
• Groter boorgat in voeg dan bij EPS of PUR
• Niet geschikt voor smalle spouw (< 5 cm)
• Niet geschikt voor spouw met veel cementbaarden
• Verminderde isolatiewaarde als het nat wordt

PUR schuim

PUR schuim is de afkorting voor Polyurethaanschuim. PUR wordt gebruikt om te lijmen, af te dichten, maar ook om te isoleren. PUR schuim is er in alle vormen en maten, zowel hard als zacht. PUR schuim bestaat uit twee componenten: polyol en isocyanaat.

Bij spouwmuurisolatie worden de twee componenten vloeibaar via kleine boorgaatjes in de spouwmuur geïnjecteerd. Dit gebeurt op de juiste temperatuur en onder de juiste druk waardoor de PUR zich in de spouw uitzet tot een vaste schuim.

Deze PUR schuim is speciaal ontwikkeld voor spouwmuurisolatie en vult elk hoekje en kiertje, zonder de muren uit elkaar te drukken. Van alle soorten spouwmuurisolatie geeft PUR de allerhoogste isolatiewaarde en daarmee is PUR ook het duurste isolatiemateriaal.

Voordelen en nadelen van PUR schuim

Voordelen van PUR

• Hoogste isolatiewaarde
• Ongelijke of smallere spouw mogelijk
• Zeer klein boorgat in voeg (12mm)
• Vult alle naden en kieren
• Vochtwerend
• Geen spouwscheiders nodig naar buren
• λ-waarde: 0.023 – 0.030 W/m.K

Nadelen van PUR

• Niet recyclebaar
• Hoge kosten
• Extreem lastig om te verwijderen
• Giftige damp mogelijk bij foutief aanbrengen
• Onaangename geur

Soorten spouwmuurisolatie vergelijken

In onderstaand overzicht kun je de soorten spouwmuurisolatie vergelijken op hun eigenschappen:

Kosten

In de regel is EPS het goedkoopste isolatiemateriaal. De prijs van glaswol ligt hier niet ver boven. PUR schuim is het duurste isolatiemateriaal. Een spouwmuur isoleren met PUR schuim neemt meer tijd in beslag dan isoleren met de andere twee isolatiematerialen. Isolatie met EPS of glaswol is relatief snel gedaan.

De wereldwijde grondstoftekorten van 2022 zetten druk op de prijzen van isolatiematerialen. Daarnaast zijn er voor iedere soort isolatiemateriaal verschillende fabrikanten. De prijzen kunnen aardig uiteen lopen, dus vergelijk altijd meerdere aanbieders.

Lees meer over de kosten van spouwmuurisolatie

Geluidsisolatie

Glaswol staat erom bekend dat het de beste eigenschappen heeft om geluid te weren. De akoestische isolatie van glaswol is beter dan bij de andere vaste isolatiematerialen. Woningen langs een drukke straat of spoorwegovergang worden vaker met glaswol geïsoleerd. Let op: De spouwmuurisolatie zal alleen goed als geluidsisolatie werken wanneer kozijnen en ramen ook goed geïsoleerd zijn.

Boordiameter

De breedte van de voegen bepaalt hoe groot de boorgaten kunnen worden. Je wilt immers niet dat tijdens het boren van de gaten, omliggende stenen worden geraakt. Hier wordt de boordiameter dus op aangepast.

Bij de meeste woningen is een standaard boorgat van 18 of 20 mm mogelijk. In dit geval kunnen alle drie de materialen gebruikt worden.

Is de voeg 16 mm breed, dan kun je alleen met EPS parels of PUR isoleren. Voor glaswol is een groter boorgat nodig.

Is de voeg smaller dan 14mm, dan is alleen PUR schuim een mogelijkheid om de stenen niet te beschadigen.

Isolatiewaarde

PUR heeft de hoogste isolatiewaarde, maar ook de hoogste prijs. EPS parels en glaswol zijn qua isolatiewaarde vergelijkbare isolatiematerialen. In onderstaande tabel zie je de verschillende soorten isolatiemateriaal en hun isolatiewaardes.

Wat is goed voor het milieu?

Isoleren is sowieso goed voor het milieu want je gasverbruik (en CO₂ uitstoot) zal behoorlijk afnemen. Maar wanneer de ecologische aspecten ook mee wegen in de materiaalkeuze, dan kun je rekening houden met de volgende zaken:

• Glaswol wordt gemaakt van zand en gerecyclede glasscherven. Het materiaal zelf is weer te recyclen. Uit ecologisch oogpunt is dit de meest verantwoorde keus.
• EPS parels worden gemaakt van olie, maar de parels zijn te recyclen. Tevens bespaart de isolatie zo veel CO₂ uitstoot dat de productie-uitstoot hiertegen weg te strepen is.
• PUR is milieutechnisch het minst verantwoorde materiaal. Het produceren van PUR is een onomkeerbaar chemisch proces en de PUR is niet recyclebaar.

Wat is het beste isolatiemateriaal?

Welke soort isolatiemateriaal het beste is voor het isoleren van jouw spouwmuren, wordt duidelijk tijdens een woninginspectie door een gecertificeerd isolatiebedrijf.

De isolatiespecialist zal met een camera (endoscoop) tussen de spouwmuren kijken om de staat van de spouw te beoordelen. Daarnaast zijn zaken als de prijs, de isolatiewaarde en de eventuele wens voor akoestische isolatie factoren bij de keuze uit de diverse soorten spouwmuurisolatie.

De belangrijkste factoren die spelen bij de keuze voor het soort isolatiemateriaal zijn:

• Breedte van de spouw
• Breedte van de voegen
• Aanwezigheid van cementbaarden in de spouw
• Eventuele wens voor akoestische isolatie
• Prijs van het materiaal
• Isolatiewaarde van het materiaal

Ieder isolatiemateriaal kent zijn voor- en nadelen. Daarnaast is niet elke woning geschikt om überhaupt te voorzien van extra spouwmuurisolatie. Wil jij meer weten over de nadelen? Je leest het in dit artikel over de nadelen van spouwmuurisolatie.

Overige soorten spouwmuurisolatie

Naast EPS, glaswol en PUR zijn er ook diverse overige isolatiematerialen voor spouwmuurisolatie. Deze worden in de praktijk niet vaak toegepast voor het na-isoleren van een spouwmuur. Voorbeelden van deze alternatieve isolatiematerialen zijn UF schuim, steenwol, vlasisolatie, kurk, schapenwol en hennep.

Spouwmuur bij-isoleren

Wellicht zijn de spouwmuren van jouw woning al geïsoleerd. Dit kan tijdens het bouwen van de woning zijn gebeurd (bouwjaar na 1976), of de spouwmuren zijn in het verleden al eens na-geïsoleerd. Bijvoorbeeld door de vorige bewoner.

In beide gevallen zit er dus al isolatiemateriaal in de spouw. Deze isolatie is vaak verouderd en minder effectief dan moderne isolatie. Dit kan dus verbeterd worden, maar je kunt hier niet zomaar elk isolatiemateriaal bij spuiten. In dit geval krijg je te maken met iets andere soorten isolatiematerialen dan wanneer de spouwmuren leeg zijn.

Spouwmuurisolatie bijvullen of vernieuwen?

Allereerst zal de het oude isolatiemateriaal beoordeeld moeten worden. Hiervoor kijkt een isolatiespecialist met een camera in de spouw. Als blijkt dat het isolatiemateriaal nog in orde is, maar verbeterd kan worden, dan kun je ervoor kiezen om isolatiemateriaal bij te vullen. Dit noemt men 'bij-isoleren'.

Als blijkt dat het isolatiemateriaal erg verweerd of verzakt is, is het verstandiger om het oude materiaal volledig te verwijderen en hierna nieuw isolatiemateriaal te plaatsen. Dit is wel een kostbare klus.

Oude spouwmuurisolatie bijvullen (bij-isoleren)

Oud isolatiemateriaal bijvullen is een relatief nieuw fenomeen in de isolatiewereld. Sinds enkele jaren zijn er diverse isolatiefoam producten ontwikkeld die het mogelijk maken om zonder al te grote risico's oude spouwmuurisolatie bij te vullen.

Voorheen werd dit ook al gedaan door isolatiebedrijven, maar dit was niet zonder risico's. Meestal werd er PUR schuim gebruikt om een reeds geïsoleerde spouw verder op te vullen. Echter, de risico's van een niet volledige vulling of condensatieproblemen lagen hierbij op de loer. Het oude isolatiemateriaal is namelijk niet gemaakt om volledig opgesloten te worden door een stevige PUR schuim.

De nieuwere innovatieve isolatieschuim is speciaal ontwikkeld om oude spouwisolatie bij te vullen en neemt deze risico's grotendeels weg. Het blijft wel belangrijk om de garantie goed te bespreken en vast te leggen met de uitvoerende isolatiespecialist.

Er zijn diverse producten verkrijgbaar voor het bij-isoleren van bestaande spouwmuurisolatie. Bekende producten zijn:

• Aminotherm
• Enverifoam
• i-Foam
• Thermofoam

De isolatiefoam wordt via kleine gaatjes in de voegen vanuit de buitenkant in de spouwmuur aangebracht. De isolatieschuim drukt het oude isolatiemateriaal tegen de binnenmuur en vormt een sterk isolerend, maar ademend geheel.

De isolatiefoam drukt de oude isolatie tegen de binnenmuur

Oude spouwmuurisolatie verwijderen (en vernieuwen)

Wanneer de oude spouwmuurisolatie in een slechte staat verkeert, kan dit leiden tot vochtproblemen in de toekomst. De verstandige keuze is hier om het oude isolatiemateriaal volledig uit de spouwmuur te verwijderen en de muur daarna opnieuw te isoleren.

Let op: Wanneer de spouwmuren vanaf de bouw van de woning geïsoleerd zijn met vaste glaswol of steenwol dekens, is het praktisch onmogelijk om deze isolatie te verwijderen. In dit geval is bij-isoleren, of isoleren aan de binnenkant (voorzetwand) de enige optie.

Wanneer er los isolatiemateriaal in de spouw zit, van een eerdere na-isolatie klus, zijn dit meestal losse glaswol vlokken of witte (niet-verlijmde) EPS parels. Deze materialen zijn te verwijderen door enkele stenen uit de buitengevel los te boren. Hierdoor ontstaan er gaten in de buitenmuur waardoor het oude isolatiemateriaal wordt verwijderd. De stenen worden achteraf weer terug gemetseld.

Als de spouw weer leeg is kunnen alle reguliere isolatiematerialen gebruikt worden om de spouwmuur opnieuw te isoleren. Dit geeft uiteindelijk het beste eindresultaat, maar is ook het meest kostbaar. Je betaalt immers een prijs per vierkante meter voor het verwijderen van de oude isolatie en daarnaast een prijs per vierkante meter voor die nieuwe isolatie.